header afbeelding
  1. Home
  2. Leven & welzijn
  3. Leven, reizen en bewijzen
  4. Afstand van organen en lichaamsmateriaal

Afstand van organen en lichaamsmateriaal

Een orgaandonor schenkt na zijn of haar overlijden een gezond orgaan of lichaamsmateriaal aan iemand van wie het orgaan ongezond is of uitvalt of aan wie lichaamsmateriaal nodig heeft. Donatie is dus levensbelangrijk. Er is echter donormateriaal tekort. Patiënten komen daarom op een wachtlijst terecht en jammer genoeg sterven er mensen voor ze aan een transplantatie toekomen. In België is iedereen wettelijk gezien kandidaat-donor, tenzij u bij leven verzet aantekende. In de praktijk peilt men bij de nabestaanden naar de wens van de overledene. Zij kunnen op dat moment nog weigeren. Er bestaat ook de mogelijkheid om u te registreren als kandidaat-donor, dan wordt uw wens na overlijden sowieso gerespecteerd. U kan deze verklaring steeds herroepen of laten wijzigen via dezelfde procedure. Er is nu een nieuwe “Verklaring van donatie van menselijk lichaamsmateriaal na overlijden”.

Alle aanvragen zullen geregistreerd worden in een databank die gemeenschappelijk beheerd wordt door de FOD Volksgezondheid en het Federaal Agentschap voor Geneesmiddelen en Gezondheidsproducten (FAGG). De transplantatiecentra of de beheerder van een bank van lichaamsmateriaal of een biobank hebben na het overlijden van een persoon, die in aanmerking komt om organen of lichaamsmateriaal weg te nemen, toegang tot de aldus gecreëerde databank.

Donatie lichaamsmateriaal 

De nieuwe “verklaring donatie menselijk lichaamsmateriaal” omvat voortaan vier beslissingen:

  • orgaandonatie voor transplantatie: organen van een donor na overlijden wegnemen voor transplantatie bij mensen die hierop wachten
  • donatie van menselijk lichaamsmateriaal voor transplantatie: weefsels en cellen van een donor na overlijden wegnemen voor transplantatie bij mensen die hierop wachten
  • donatie van menselijk lichaamsmateriaal voor de vervaardiging van geneesmiddelen: lichaamsmateriaal (organen, weefsels, cellen en alles wat daaruit kan worden gehaald) van een donor na overlijden wegnemen om geneesmiddelen te maken
  • donatie van menselijk lichaamsmateriaal voor onderzoek: lichaamsmateriaal (organen, weefsels, cellen en alles wat daaruit kan worden gehaald) van een donor na overlijden wegnemen voor wetenschappelijk onderzoek, zonder menselijke toepassing. Opgelet: dit soort donatie is verschillend van het afstaan van een lichaam aan de wetenschap (via de universitaire faculteiten geneeskunde) waar het lichaam integraal wordt afgestaan.

Voor elke beslissing kunnen drie opties worden geregistreerd:

  •  verzet
  • uitdrukkelijke toestemming
  • intrekking van een eerdere wilsverklaring.

Aanvragen van een donatie lichaamsmateriaal

Je kan een aanvraag laten registreren:

  • bij de dienst bevolking (gemeentehuis): Indien je de aanvraag via de gemeente wil doen, kan je hiervoor een afspraak maken. Je brengt dan het ingevulde en ondertekende formulier “Model verklaring wegneming lichaamsmateriaal en organen” mee. Wij bezorgen je een ontvangstbewijs van de registratie.
  • bij je huisarts: hij bezorgt je het ontvangstbewijs van de registratie.
  • via www.mijngezondheid.be: na de registratie ontvang je het ontvangstbewijs via de applicatie.

De andere regels blijven bestaan:

  • iedere persoon die in het bevolkingsregister of langer dan zes maanden in het vreemdelingenregister is ingeschreven kan een wilsverklaring laten registreren
  • zonder wilsverklaring is men standaard donor
  • minderjarigen die bekwaam worden geacht (men mag aannemen vanaf de leeftijd van ongeveer 12 jaar) kunnen een wilsverklaring afleggen: uitdrukkelijk toestemmen of verzet aantekenen
  • ouders of voogd van minderjarigen die niet bekwaam zijn kunnen voor de minderjarige enkel verzet aantekenen
  • een meerderjarige die niet bekwaam is kan enkel verzet laten uitdrukken door zijn wettelijke vertegenwoordiger, voorlopige bewindvoerder of bij gebreke daarvan een naaste verwant.
  • Minderjarigen en personen die niet in staat zijn hun wil alleen uit te drukken, kunnen geen gebruikmaken van de elektronische zelfregistratie maar moeten zich steeds via het gemeentebestuur of hun huisarts registreren.

Meer informatie